Köy Kanunu ile bazı kanunlarda yapılan değişiklikler, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden geçti. Bu düzenlemeyle İmar Kanunu'nun 5. maddesine "imar hakkı aktarımı" tanımı eklendi. Böylece daha önce sadece imar planlarına not düşülerek gerçekleştirilebilen imar transferi, artık kanunla genel bir çerçeveye oturtulmuş oldu.
Bu yeni düzenleme sayesinde, eğer bir arsa okul, yol, park veya yeşil alan gibi kamu hizmet alanlarına düşerse, o parseldeki emsale esas inşaat hakkı başka bir parselde kullanılabilecek. Yani yetkili kamu idaresi veya belediye, kendisine ait başka bir imar alanında vatandaşlara yer gösterebilecek. Vatandaşlar da bu imar hakkı transferini kullanarak kendilerine gösterilen yerde bina inşa edebilecek. Önemli olan nokta, burada metrekareden çok ekonomik değerlerin belirleyici olması.
Arsa değerleri, SPK lisanslı değerleme şirketleri tarafından raporla belirlenecek. Örneğin, 1 milyon liralık 200 metrekare bir arsanın değeri başka bir yerde 100 metrekareye denk gelebilir. Bu durumda vatandaş, seçeneklerini bu değerlere göre değerlendirebilecek. Öte yandan, 1,2 milyon liralık bir arsa değeri, imar hakkı transferi yoluyla 1 milyon liralık bir arsa için fırsat sunuyorsa, aradaki farkın dengelenmesi için bir anlaşma sağlanabilir. Kamu, vatandaş bunu kabul ettiğinde, farkı ödeyerek denkleştirme yapabilir.
Bu düzenleme bazı yenilikler sunsa da şehir planlamacıları açısından bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Özellikle bazı bölgelerde nüfus dengesinin bozulma riski göz önünde bulunduruluyor.
Daha önce, imar yasağı bulunan SİT alanlarındaki taşınmazların sahipleri, bu alanlardaki mülklerini belediye veya il özel idaresine ait taşınmazlarla takas edebiliyordu. Ayrıca pek çok bölgede imar planlarına not düşülerek imar transfer hakkı kullanılabiliyordu. Ancak artık bu tür notlara ihtiyaç kalmadan doğrudan transfer işlemleri gerçekleştirilebilecek.
Örneğin, kendi parseli üzerinde yeni bir park yapılması planlanan bir mülk sahibi, bu parseli devrederken, karşılığında o parsel kadar imar hakkını başka bir yerde kullanma imkanına sahip olacak. Böylece hiçbir mağduriyet yaşanmayacak. Ayrıca bu düzenleme ile kamu da kamulaştırma bedeli gibi bir masrafla karşılaşmayacak.
10 Ocak 2025 Cuma